„Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość 1939-1956”
Zapraszamy na majowe wykłady w ramach cyklu wykładów otwartych, Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość: 1939-1956.
Wykłady w maju odbędą się w Sali Posiedzeń PTPN. Wykłady będą również transmitowane online.
Cykl wykładów realizowany jest w ramach projektu „Jubileusz 165-lecia Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i działania edukacyjno-kulturalne na rzecz mieszkańców Poznania” współfinansowanego przez Miasto Poznań #poznańwspiera.
Projekt został również objęty patronatem honorowym Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka oraz Prezydenta Miasta Poznania Jacka Jaśkowiaka.
HARMONOGRAM WYKŁADÓW
12 maja 2022 r., godz. 18:00
prof. dr hab. Anita Magowska Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu) wygłosi wykład pt. Polski Wydział Lekarski w Edynburgu. Nadzieje i realia
26 maja 2022 r., godz. 18:00
dr Anna Ziółkowska (Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie) wygłosi wykład pt. Żydzi w okupowanej Wielkopolsce.
Zapowiedź wykładów
Polski Wydział Lekarski w Edynburgu. Nadzieje i realia
Środowiska akademickie różnych miast polskich szczycą się związkami z Polskim Wydziałem Lekarskim (PWL), istniejącym w latach 1941-1949 w Edynburgu, by kształcić kadry medyczne dla Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Szczególne prawo do tych tradycji ma Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ponieważ organizator i pierwszy dziekan PWL, prof. Antoni Tomasz Jurasz, był przed II wojną światową dyrektorem Kliniki Chirurgii Uniwersytetu Poznańskiego. Potrzeba wpisania historii PWL w Edynburgu w dzieje Poznania jest więc uzasadniona.
Na historię PWL w Edynburgu składa się wiele ciekawych i nie zawsze łatwych do zinterpretowania faktów. Celem wykładu jest wyjaśnienie najbardziej intrygujących kwestii z nim związanych, w tym: znaczenia PWL dla armii brytyjskiej i Rządu RP na Uchodźstwie, kryteriów doboru wykładowców PWL, wojennych i powojennych losów Szpitala Paderewskiego, udziału prof. Antoniego T. Jurasza w organizowaniu PWL i okoliczności powojennej emigracji tego wybitnego chirurga do USA, wojennych i powojennych losów wykładowców i studentów PWL, w tym ich związków z Samodzielną Brygadą Spadochronową generała Stanisława Sosabowskiego (1892-1967).
prof. dr hab. Anita Magowska – kierownik Katedry Historii i Filozofii Nauk Medycznych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Zainteresowania naukowe: historia medycyny, historia farmacji, historia prasy, bioetyka, lituanistyka. Sekretarz generalny International Academy of the History of Pharmacy, prezes Polskiego Towarzystwa Historii Nauk Medycznych, wiceprezydent Stowarzyszenia Naukowego im. Roberta Kocha, wiceprzewodnicząca Stowarzyszenia im. Józefa Strusia, redaktor naczelny czasopisma „Acta Medicorum Polonorum”. Autorka licznych artykułów i monografii poświęconych m.in. dziejom studiów medycznych i farmaceutycznych w Poznaniu.
Żydzi w okupowanej Wielkopolsce
Wielkopolska została wcielona do Trzeciej Rzeszy a w skłąd nowej jednoski o nazwie Okręgiem Rzeszy Kraj Warty wchodziła również m.in. część województwa łódzkiego – z Łodzią, największym skupiskiem ludności żydowskiej. Zgodnie z rasistowską i antysemicką ideologią narodowosocjalistyczną Żydów uważano za rasę niższą i poddano represjom prowadzącym ich do ostatecznego wymordowania. Podobnie jak ludność polska zostali oni objęci wysiedleniami do Generalnego Gubernatorstwa. Ponieważ deportacjami nie objęto całej ludności żydowskiej, kuż w 1939 r. przystąpiono zgodnie z ramowymi wytycznymi do tworzenia gett. Od początku okupacji Żydzi zostali dotknięci wywłaszczeniani i grabieżami, które objęło mienie prywatne i należące do gmin żydowskich. Nałożono na nich przymus pracy, zakazano samowolnego przemieszczania się. Ograniczenia objęły także zakaz korzystania z publicznych środków komunikacji, prowadzenia działalności politycznej, oświatowej, kulturalnej. W połowie 1941 r. podjęto decyzję o likwidacji gett prowincjonalnych, przystąpiono do realizacji planu eksterminacji Żydów i w tym celu w grudniu 1941 r. uruchomiono pierwszy niemiecki nazistowski obóz zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Ocaleniem dla Żydów, niejako odsunięciem w czasie nieuchronnej śmierci stały się obozy pracy przymusowej.
dr Anna Ziółkowska – doktor nauk humanistycznych w zakresie, kustosz dyplomowany, dyrektor Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie i oddziału tego muzeum – Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Zajmuje się problematyką okupacji niemieckiej w Wielkopolsce ze szczególnym uwzględnieniem położenia ludności żydowskiej w Kraju Warty i funkcjonowania obozów pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce. Autorka publikacji na ten temat: Obozy pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce w latach okupacji hitlerowskiej (1941–1943), Żabikowo: Archeologia Miejsca Pamięci, Martyrologium obozu w Żabikowieoraz szeregu artykułów w czasopismach naukowych polskich i zagranicznych. Członkini Rad Muzeów i Rad Programowych. Inicjatorka badań terenowych dotyczących obozów pracy przymusowej.
