„Na drodze do wolności. Poznański sposób na niepodległość 1956–1990”
Zapraszamy na kwietniowe wykłady w ramach cyklu wykładów otwartych,
Na drodze do wolności. Poznański sposób na niepodległość 1956–1990
Wykłady w kwietniu odbędą się w Sali Posiedzeń PTPN.
Cykl wykładów realizowany jest w ramach projektu „Działania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk na rzecz rozwoju kultury i dziedzictwa dla mieszkańców Poznania” współfinansowanego przez Miasto Poznań #poznańwspiera.
Projekt został również objęty patronatem honorowym Marszałka Województwa Wielkopolskiego Marka Woźniaka oraz Prezydenta Miasta Poznania Jacka Jaśkowiaka.
HARMONOGRAM WYKŁADÓW
13 kwietnia 2023 r., godz. 17:00
dr Marta Kalisz-Zielińska (Muzeum UAM) wygłosi wykład pt. Wizje wolności w wielkopolskich muzeach
27 kwietnia 2023 r., godz. 17:00
prof. UAM dr hab. Krzysztof Gajda (Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM) wygłosi wykład pt. Alternatywna scena muzyczna Poznania w latach osiemdziesiątych
Zapowiedź wykładów
Wizje wolności w wielkopolskich muzeach
Okres Polski Ludowej to czas intensywnego rozwoju i odbudowy polskiego muzealnictwa. Pomimo wielu decyzji ówczesnych władz w zakresie polityki kulturalnej, które w teorii miały sprzyjać powoływaniu nowych instytucji tego typu, nie był to łatwy czas dla placówek muzealnych. Obok trudności związanych z podstawowymi potrzebami borykano się w nich także z ograniczeniami i odgórnymi wytycznymi. Zależność ta przekładała się również na tematykę, którą można było lub należało prezentować. Jednym z problematycznych zagadnień była „wolność”. Należało je traktować z dużą ostrożnością, najlepiej oczyszczając z narodowego indywidualizmu i przypisując znaczną część sukcesów w tym obszarze „Wschodniemu Bratu” i „Przyjaźni polsko-radzieckiej”. Czy w takim razie muzea pełniły wyłącznie funkcję propagandową dla polityki kulturalnej władz ludowych? Czy udawało się przygotowywać wydarzenia, które pozbawiono radzieckiego wątku i marksistowskiej ideologii, prezentując polskie drogi do niezależności. Doniosłe znaczenie muzeów w zakresie edukowania społeczeństwa, jest we współczesnych badaniach nad okresem Polski Ludowej często i niesłusznie pomijane. Ich rola w kształtowaniu postaw (nie tylko tych komunistycznych), była ogromna, dziś jednak dopiero odkrywana.
Marta Kalisz-Zielińska – historyk, archeolog i muzealnik, kustosz dyplomowany w Muzeum Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Autorka licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych z zakresu dziejów muzealnictwa, historii regionu, edukacji i popularyzacji wiedzy w muzeach, w tym monografii Edukacja i popularyzacja wiedzy o przeszłości w wielkopolskich muzeach historycznych w latach 1945-1989 (2022). Kurator i współorganizatorka wystaw oraz licznych wydarzeń edukacyjnych i popularnonaukowych w Muzeum Archeologicznym w Poznaniu.
Alternatywna scena muzyczna Poznania w latach osiemdziesiątych
Lata osiemdziesiąte XX wieku to w Polsce czas dynamicznego rozwoju muzyki młodzieżowej, licznych subkultur oraz poszukiwań alternatywnych form artystycznej ekspresji. Większość tych zjawisk kształtowała się w opozycji do kultury oficjalnej, kojarzonej z opresyjnością systemu państwowego. Także w Poznaniu, za sprawą wielu indywidualności, pojawiły się inicjatywy kontestujące społeczny i polityczny porządek, a jednym z najważniejszych środków wyrazu stała się muzyka rockowa. Wzorując się na dokonaniach zachodnich zespołów, a czasem odkrywając własne formy ekspresji, młodzi buntownicy tworzyli nieoczywisty koloryt miasta, wbrew szarej PRL-owskiej rzeczywistości, podważając także tradycyjny wizerunek konserwatywnego i uporządkowanego Poznania. Wykorzystując istniejącą infrastrukturę klubów studenckich oraz osiedlowych domów kultury, poszukujący artyści tworzyli enklawy wolności. Powstające zespoły miały nierzadko charakter efemeryczny, bywały i zjawiska trwalsze, które z czasem zaczęły współtworzyć poszerzający się główny nurt ogólnopolskiej kultury. Zespoły Sten, SOCrealizm, Reportaż, Krew, Pidżama Porno, Bexa Lala, Zbombardowana Laleczka, Malarze i Żołnierze – to tylko niektóre z przykładów grup, które powstały w tamtym czasie w Poznaniu i które będą tematem spotkania..
Krzysztof Gajda – dr hab., prof. UAM na WydzialeFilologii Polskiej i Klasycznej w Pracowni Badań Literatury i Kultury Niezależnej Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od końca lat dziewięćdziesiątych publikuje prace na temat związków piosenki z literaturą. Autor książek: Poza państwowym monopolem – Jan Krzysztof Kelus (1998), Jacek Kaczmarski w świecie tekstów (2003, 2013), To moja droga. Biografia Jacka Kaczmarskiego (2009, 2014), Szarpidruty i poeci. Piosenka wobec przemian społecznych i kulturowych ostatnich dekad (2017). Wspólnie z Krzysztofem „Grabażem” Grabowskim opublikował rozmowę Gościu. Auto-bio-Grabaż (2010). Współredaktor książek zbiorowych Zostały jeszcze pieśni… Jacek Kaczmarski wobec tradycji (2010), Nowe słowa w piosence. Źródła. Rozlewiska (2017) Etyka i estetyka słowa w piosence (2019) oraz Polska w piosence (1989-2019) (2020). Redaktor tomów z tekstami Stanisława Staszewskiego i Jana Wołka. W latach 2015-2019 dyrektor artystyczny Festiwalu słowa w piosence „Frazy”.
