„Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość 1939-1956” – wykłady kwietniowe

Nauka wbrew okupantowi – Uniwersytet Ziem Zachodnich

Niemcy – wkraczający do Poznania w 1939 roku – mieli nie tylko poczucie, że naprawiają krzywdę, jaka stała się im w Wersalu w 1919 roku i odzyskują swój „niemiecki wschód”, ale pragnęli by już nigdy wahadło dziejów nie wychyliło się w drugą stronę. Uniwersytet Poznański był dla władz hitlerowskim celem samym w sobie. Jego likwidacja i dążenie do eksterminacji poznańskich elit wpisywało się tę wizję polityczną, że nowo tworzony „Kraj Warty” będzie czysto niemiecki. O ile można zająć państwa, podbić narody, to zdecydowanie trudniej jest złamać wolę oporu i potrzebę wolności ludzkiego umysłu. Uniwersytet Poznański odrodził się w Warszawie i z czasem w innych miastach Generalnego Gubernatorstwa, jako Uniwersytet Ziem Zachodnich. Nie miał swoich budynków, nie miał swojego herbu, a rektor nie posiadał insygniów, ale istniał. Powrócił do średniowiecznej zasady mistrz i uczeń, bez książek, bez laboratoriów, bez bibliotek, stał się ucieleśnieniem tej odwiecznej drogi poszukiwania, która zawsze przyświecała uniwersytetom. Historia Uniwersytetu Ziem Zachodni, to ciągle fascynująca opowieść o kontynuowaniu „Najdłuższej wojny nowoczesnej Europy”, której w żaden sposób Poznańczycy przegrać nie mogli i nie chcieli.

prof. dr hab. Maciej Franz – kierownik Pracowni Historii Wojskowej na Wydziale Historii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, gdzie uzyskał doktorat (1999), habilitację (2008) i tytuł profesora (2019). Stażysta Ukraińskiego Katolickiego Uniwersytetu we Lwowie, Akademii Wojsk Piechoty im. Piotra Sahajdacznego we Lwowie i Instytutu Ukrainoznawstwa im. Krypjakewicza we Lwowie. Autor blisko 400 prac naukowych i popularno-naukowych, w tym ponad 30 książek, w tym studium poświęconego Uniwersytetowi Ziem Zachodnich Publikuje w Polsce, Ukrainie, Słowacji, Wielkiej Brytanii, Rosji. Naukowo zajmuje się historią wojskowości czasów nowożytnych i najnowszych, dziejami ziem ukrainnych od XVI do XX wieku.