„Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość 1939-1956” – wykłady grudniowe

Uniwersytet Poznański w latach 1945-1956

Ramy chronologiczne, w których zamyka się proponowany temat obejmują dwa pierwsze rozdziały tego okresu dziejów Polski, z którym powszechnie związana jest nazwa „Polska Ludowa”, a którego cechą nadrzędną było uzależnienie od Związku Sowieckiego. Pierwszy z tych rozdziałów to trwający do 1948 r. czas względnego liberalizmu i fasadowego oraz wybiórczego kontynuowania tradycji demokracji parlamentarnej. Rozdział drugi najczęściej określany jest terminem „stalinizacja”. Na Uniwersytecie Poznańskim, tak jak i na innych uczelniach polskich, realia polityczne współwystępowały i zderzały się z powszechną dyrektywą służenia ojczyźnie, dźwigania jej ze strat i zniszczeń spowodowanych przez wojnę i okupacje. Rosnący nacisk owych realiów wyrażał się przez rosnącą kontrolę polityczną nad kadrą nauczającą i studentami. W przypadku kadry, przede wszystkim profesury, miało to po części charakter bezpośrednich represji i szykan.

Wykład ma na celu przybliżenie ówczesnych realiów, w niemałym stopniu przy pomocy odwołań do przekazów źródłowych, a także przekazanie w ten sam sposób ocen tych, którzy doświadczali tamtych czasów.

Prof. dr hab. Tomasz Schramm – specjalista najnowszej historii Polski i Europy, profesor nauk humanistycznych w zakresie historii, wieloletni pracownik Wydziału Historii UAM, prodziekan Wydziału Historycznego UAM (1990–1996) , wicedyrektora Instytutu Historii UAM (1984 –1987, 1996–2008), a także były konsul honorowy Republiki Francuskiej. Jest autorem licznych publikacji, w tym kilku kilku monografii, m.in. „Wygrać Polskę: 1914–1918” (1989), „Historia powszechna – wiek XX” (1998), „Tożsamość Europy a chrześcijaństwo” (2005), współautorem historii Uniwersytetu Poznańskiego w czasach Polski Ludowej, redaktor „Pocztu rektorów Almae Matris Posnaniensis” (2004). Został wyróżniony tytułami profesora honorowego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej i doktora honoris causa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, a także Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.