Szanowni Państwo!
Zapraszamy na listopadowe wykłady w ramach cyklu wykładów otwartych, Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość: 1939-1956.
Wykłady w listopadzie odbędą się w formie stacjonarnej w Sali Posiedzeń PTPN. Prosimy jednak pamiętać o zachowaniu zasad reżimu sanitarnego (zakrywanie nos i ust, dezynfekcja rąk oraz zachowanie odległości od innych uczestników).
Cykl wykładów pt. Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość: 1939-1956 jest współfinansowany ze środków Miasta Poznania. Patronatów honorowych udzielili Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, oraz Jacek Jaśkowiak, Prezydent Miasta Poznania.
Harmonogram wykładów
4 listopada 2021 R., GODZ. 18:00
dr Paweł Cieliczko (Fundacja Kochania Poznania) wygłosi wykład pt. Uchylenie żelaznej kurtyny: Międzynarodowe Targi Poznańskie
18 listopada 2021 R., GODZ. 18:00
prof. UAM dr hab. Justyna Gulczyńska (Wydział Studiów Edukacyjnych UAM) wygłosi wykład pt. Szkolnictwo – znowu polskie
Zapowiedź wykładów
Uchylenie żelaznej kurtyny: Międzynarodowe Targi Poznańskie
W okresie powojennym Międzynarodowe Targi Poznańskie odgrywały wielką rolę w gospodarce socjalistycznego państwa, ale jeszcze istotniejszą dla społeczeństwa. Dla zwykłych ludzi Targi były wówczas oknem na świat. Pierwsze powojenne Targi odbyły się w 1947 roku, a więc już po znamiennej wypowiedzi Stalina z lutego 1946 roku, gdzie stwierdził, że komunizm i kapitalizm nie mogą koegzystować, a przede wszystkim po wystąpieniu Churchilla w Fulton, gdzie powiedział, że „Od Szczecina nad Bałtykiem do Triestu nad Adriatykiem w poprzek kontynentu opadała żelazna kurtyna”. I właśnie w tym kontekście poprowadzona zostanie opowieść o Targach i tych którzy je tworzyli, ludziach, którzy starali się odsuwać czy uchylać tę żelazną kurtynę.
dr Paweł Cieliczko – absolwent studiów historycznych na Wydziale Historii UAM, gdzie jego mentorem był prof. Lech Trzeciakowski, redaktor i autor monumentalnych „Dziejów Poznania”. Doktorat napisał w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, zajmując się różnicami i podobieństwami pomiędzy opowiadaniem historii a literackimi narracjami o przeszłości. Jego zainteresowania badawcze wiążą się z historią Poznania i Wielkopolski, którą popularyzuje działaniami prowadzonymi przez Fundację Kochania Poznania. Twórca projektów „Matki chrzestne powstania wielkopolskiego” (o kobietach, które wychowały powstańców), „Wspólna sprawa ’44” (Wielkopolanie w powstaniu warszawskim). Prowadzi blogi tematyczne („Poznańskie legendy”, „Pomniki Poznania”, „Ulicznik poznański” i inne). Popularyzator historii, publikuje artykuły w prasie i czasopismach, wygłasza wykłady, współpracuje z rozgłośniami radiowymi, a także organizuje eventy historyczne. Redaktor „Poznańskiego przewodnika literackiego”, autor powieści z czasów powstania wielkopolskiego „Zakochani w powstaniu”, a także książek „Czerwcowe ulice”, „Trzy tramwajarki”. Przed kilkoma tygodniami wyszła jego „Historia Grupy MTP w 100 fotografiach”, która ma być pierwszą częścią ilustrowanej opowieści o stuletniej historii Poznańskich Targów.
Szkolnictwo – znów polskie
Tematyka wykładu ujęta zostanie w dwóch perspektywach. Pierwsza z nich przedstawia proces reaktywowania szkolnictwa w Poznaniu po ustaniu działań wojennych, który rozpoczął się już w styczniu 1945 roku. Ukazuje początki organizowania oświaty w mieście, problem braku kadry nauczającej, trudności w zakresie powojennych warunków lokalowych szkół, również ogromny deficyt podręczników i pomocy naukowych. W tym kontekście przedstawione zostaną struktura organizacyjna szkolnictwa w Polsce w roku 1945, a następnie okoliczności uruchamiania szkół poznańskich poszczególnych szczebli oraz kursów dokształcających. Ukazane też zostaną niesamowite emocje i radość jaka towarzyszące mieszkańcom Poznania odzyskującym swą polską szkołę.
Druga perspektywa prezentować będzie szkolnictwo Poznania pod koniec lat czterdziestych, tj. w okresie narastającego procesu stalinizacji. Przedstawia ona ówczesną zmienioną ideologicznie organizację szkolnictwa, dydaktykę, proces wychowawczy, nauczycieli i uczniów. Perspektywa ta, przedstawiona obok jakże pogodnego, choć naznaczonego dramatem wojny, procesu odbudowy szkolnictwa w Poznaniu w roku 1945, pozwala uchwycić ogromną przepaść, jaka nastąpiła w wyniku gruntującego się w Polsce ustroju komunistycznego, również w przestrzeni poznańskich szkół. Ukazanie zmieniających się wówczas w kierunku coraz bardziej ideowym poznańskich placówek edukacyjnych, oraz zestawienie ich z tymi samymi szkołami z roku 1945, to przedstawienie dwóch skrajnych obrazów szkoły polskiej tamtych lat. To również uświadomienie konsekwencji jakże niebezpiecznej dla edukacji, dla wychowania, dla ucznia, dla nauczyciela, w ogóle dla społeczeństwa, ideologizacji szkoły.
prof. UAM dr hab. Justyna Gulczyńska – wykładowczyni na Wydziale Studiów Edukacyjnych, badaczka dziejów myśli i praktyki edukacyjnej na ziemiach polskich w XIX i XX stuleciu, w szczególności: dziejów szkolnictwa i reform szkolnych, polityki oświatowej, ideologii wychowawczych, a także szkolnictwa polonijnego i polskiego za granicą zarówno w perspektywie przeszłościowej, jak i współczesnej. Autorka oraz redaktorka kilku monografii naukowych oraz około 70 artykułów i rozpraw naukowych. Uczestniczka wielu krajowych oraz międzynarodowych konferencji naukowych. W ramach International Standing Conference for the History of Education współpracuje z historykami wychowania oraz pedagogami w zakresie problematyki dotyczącej transnarodowych badań związanych z przeszłą i obecną polityką oświatową oraz ideologiami wychowawczymi i ich konsekwencjami w różnorodnych ich odsłonach geograficzno-czasowych. Ekspert wspierająca kampanię #KTOTYJESETŚ. Zadbaj o język polski, realizowaną przez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie. Główny opiekun merytoryczny nadzorujący projekt POLONIJNA SZKOŁA ONLINE realizowany w ramach konkursu Ministerstwa Edukacji Narodowej (2020).
