Szanowni Państwo!
Zapraszamy na październikowe wykłady w ramach cyklu wykładów otwartych, Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość: 1939-1956.
Wykłady w październiku odbędą się w formie stacjonarnej w Sali Posiedzeń PTPN. Prosimy jednak pamiętać o zachowaniu zasad reżimu sanitarnego (zakrywanie nos i ust, dezynfekcja rąk oraz zachowanie odległości od innych uczestników).
Cykl wykładów pt. Utracona i odzyskana? Poznański sposób na niepodległość: 1939-1956 jest współfinansowany ze środków Miasta Poznania. Patronatów honorowych udzielili Marek Woźniak, Marszałek Województwa Wielkopolskiego, oraz Jacek Jaśkowiak, Prezydent Miasta Poznania.
Harmonogram wykładów
7 PAŹDZIERNIKA 2021 R., GODZ. 18:00
dr Maciej Kościuszko (Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu) wygłosi wykład pt. Brzemię „wyzwolenia”. Armia Czerwona
i radzieckie służby bezpieczeństwa w powojennej Wielkopolsce
21 PAŹDZIERNIKA 2021 R., GODZ. 18:00
prof. UAM dr hab. Maciej Szymanowicz (Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu) wygłosi wykład pt. Fotografia wobec ideologii. Poznańskie środowisko fotograficzne w dobie socrealizmu
Zapowiedź wykładów
Brzemię „wyzwolenia”. Armia Czerwona i radzieckie służby bezpieczeństwa w powojennej Wielkopolsce
Wkraczające wojska Armii Czerwonej niosły wyzwolenie spod niemieckiej okupacji, czy przynosiły jednak wolność? Pierwsze wrażenia dotyczące żołnierzy Armii Czerwonej na terytorium województwa poznańskiego były bardzo różne: jedne odziały zapisały się w sposób pozytywny, inne zdecydowanie nie. Obecność sił zbrojnych ZSRR miała niebagatelne znaczenie społeczne, polityczne i gospodarcze. Skutki stacjonowania wojsk Armii Czerwonej były bardzo rozległe. Zaliczyć do nich należy wielką falę przestępczości, która zdestabilizowała porządek publiczny, demontaże fabryk oraz wywóz mienia przedsiębiorstw państwowych i prywatnych, współpraca z ich polskimi odpowiednikami w celu zlikwidowanie wszelkich objawów oporu wobec nowej władzy.
Jak w nowych realiach odnaleźli się mieszkańcy województwa poznańskiego? Jak kształtowały się relacje pomiędzy Armią Czerwoną a ludnością cywilną lub przedstawicielami odradzającej się polskiej państwowości? Jak wyglądały realia życia w powojennej Wielkopolsce i na tzw. ziemiach odzyskanych? Czy w warunkach utracenia suwerenności można było dostrzec jakiś sposób na odzyskanie niepodległości? Podczas wykładu podjęta zostanie próba odpowiedzi na te pytania.
dr Maciej Kościuszko – absolwent Wydziału Historycznego UAM oraz Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM, doktor w dziedzinie nauk humanistycznych, dyscyplina: historia, pracownik Akademii Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu. Autor publikacji dotyczących schyłku drugiej wojny światowej oraz powojennej historii Polski. Głównym obszarem jego zainteresowań badawczych jest kwestia obecności sił zbrojnych ZSRS na terytorium Polski. Laureat „Nagrody miasta Poznania za wyróżniającą się pracę doktorską” za dysertację pt. Armia Czerwona i czerwonoarmiści w Wielkopolsce w latach 1945–1946.
Fotografia wobec ideologii. Poznańskie środowisko fotograficzne w dobie socrealizmu
Poznańskie środowisko fotograficzne w pierwszych powojennych latach zdecydowanie przewodziło w zakresie instytucjonalnym polskiej fotografii, czego dowodem była organizacja w Muzeum Wielkopolskim Ogólnopolskich Wystaw Fotografii czy wydawany w stolicy Wielkopolski miesięcznik „Świat Fotografii”, a także umiejscowienie tu Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. Jednak na fali odgórnej centralizacji życia artystycznego, dokonującej się na przełomie lat 40. i 50., ośrodek poznański było stopniowo marginalizowany, a najaktywniejsi fotografowie starający się o zachowanie autonomii twórczej i organizacyjnej zostaną poddani ostracyzmowi środowiskowemu i upokarzającemu procesowi przed Sądem Koleżeńskim Związku Polskich Artystów Fotografików w Warszawie w 1953 roku.
Wykład będzie próbą spojrzenia na czas socrealizmu z perspektywy ośrodka wprawdzie gwałtownie tracącego swoje pozycje, niemniej do pewnego stopnia konkurencyjnego wobec Warszawy. W jego trakcie zostaną omówione zarówno ówczesne uwarunkowania organizacyjne, jak i działalność artystyczna poznańskich twórców fotografii w trakcie socrealizmu.
prof. UAM dr hab. Maciej Szymanowicz – historyk sztuki specjalizujący się w historii fotografii, profesor UAM na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym w Kaliszu. Studia magisterskie i doktoranckie odbył w Instytucie Historii Sztuki UAM. Pracę doktorską obronił w 2004 roku, stopień doktora habilitowanego został mu nadany uchwałą Rady Wydziału Historycznego UAM w 2016 roku. Obecnie pracuje na Wydziale Pedagogiczno-Artystycznym w Kaliszu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Wykłada również na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Od stycznia 2005 do lipca 2010 roku był kierownikiem Galerii Fotografii „pf” w Poznaniu, gdzie jako kurator przygotował ok. 50 wystaw. W latach 2005-2015 był członkiem rady programowej Biennale Fotografii w Poznaniu. Od 2018 roku jest prezesem Naukowego Towarzystwa Fotografii z siedzibą w Poznaniu. Współpracował z wieloma instytucjami, m.in. Muzeum Narodowym w Warszawie przy organizacji wystawy Jana Bułhaka (2006), National Gallery of Art w Waszyngtonie przy wystawie „Foto: Modernity in Central Europe, 1918–1945” (2007), The Museum of Modern Art w Nowym Jorku przy projekcie „OBJECT: PHOTO. Modern Photographs. The Thomas Walther Collection 1909–1949” (2013-2014) oraz z Herder-Institut w Marburgu przy opracowywaniu spuścizny po Ernście Stewnerze (2014). Autor licznych publikacji m.in. książki pt. Zaburzona epoka. Polska fotografia artystyczna w latach 1945-1955 (2016).
